Ο ΠΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ

Τα Πάθη του Χριστού είτε γυρίστηκαν για την τηλεόραση είτε για τον κινηματογράφο έχουν αναδειχθεί μέσα στα χρόνια σε ένα ιδιαιτέρως  προσοδοφόρο θέαμα για το Χόλιγουντ και όχι μόνο. Όσο για τους πρωταγωνιστές που ζωντάνεψαν στην οθόνη τον Ιησού, αν και ιδιαίτερα δημοφιλείς, θεωρούνται ηθοποιοί «στοιχειωμένοι»  που φέρουν κάποια «κατάρα».

H διεθνής επιτυχία που σημείωσε η θρησκευτική ταινία του Μελ Γκίμπσον «Τα Πάθη του Χριστού», ξεπερνώντας μέσα σε διάστημα ενός περίπου μηνός τα 360 εκατομμύρια δολάρια σε έσοδα (μόνο στις ΗΠΑ) ενώ στοίχισε μόλις 30 εκατομμύρια δολάρια, απέδειξε για μια ακόμη φορά πως ο Ιησούς Χριστός μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ως ένας από τους εμπορικότερους και πιο προσοδοφόρους ήρωες στην ιστορία του θεάματος. Στην ιστορία των ταινιών που έχουν γευτεί εκατομμύρια δολάρια από τα Πάθη του Χριστού, η πλειονότητα έχει να κάνει περισσότερο με τη λαμπρότητα της υπερπαραγωγής, παρά με τα θρησκευτικά νοήματα, ενώ από τη δεκαετία του 1980 οι περισσότερες παραγωγές που σχετίζονταν με τον Χριστό ήταν τηλεοπτικές και εξελίσσονταν σε λίγα ή περισσότερα επεισόδια.

Από τον βωβό κινηματογράφο ως τις ημέρες μας

Από την εποχή της ταινίας «Πάθη» 1897) του Χένρι Σ. Βίνσεντ και της «Μισαλλοδοξίας» (1916) του Ντ. Γ. Γκρίφιθ ως τα πρόσφατα «Πάθη του Χριστού» του Μελ Γκίμπσον, ο Υιός του Θεού απεικονίζεται πολύ συχνά στην οθόνη, με αποτέλεσμα οι ταινίες, τηλεταινίες και μίνι σειρές στις οποίες έχει ως σήμερα συνολικώς εμφανισθεί να ξεπερνούν τις πενήντα. Όσο πιο γλαφυρά αποδίδεται η ιστορία, με κλασικά παραδείγματα τον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» και την «Ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου», τόσο ομορφότερα νιώθει η πλειονότητα του κοινού την ώρα που παρακολουθεί τα Πάθη του Χριστού. Και όσο πιο προκλητικό είναι το περιεχόμενο των ταινιών που ασχολούνταν με την ιστορία του, όπως συνέβη με τον «Τελευταίο πειρασμό» που σκηνοθέτησε ο Μάρτιν Σκορσέζε βασισμένος στο αιρετικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, τόσο περισσότερο το κοινό φανατιζόταν, αντιδρώντας ακόμη και με ακρότητες.

Ο «κλασσικός» και ο «περίεργος»

Ο κατά Χόλιγουντ ιδανικός Ιησούς είναι ξανθός, με γαλανά μάτια αγγελικό πρόσωπο και απαλή φωνή, όπως ο Τζέφρεϊ Χάντερ στον «Βασιλιά των Βασιλέων» (1961) του Νίκολας Ρέι και ο Ρόμπερτ Πάουελ στον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» (1977), την all time classic μίνι σειρά του Φράνκο Τζεφιρέλι.

H ανορθόδοξη μορφή του Χριστού θέλει τον Θεάνθρωπο να μη μοιάζει καθόλου με τις εικόνες του που στολίζουν τις εκκλησίες. Για παράδειγμα ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, στην ταινία του που θεωρείται από τις πιο πιστές του είδους:«Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» χρησιμοποίησε έναν μελαχρινό για τον ρόλο του Ιησού, τον φοιτητή Ενρίκε Ιρατσόκι που δεν ήταν καν επαγγελματίας ηθοποιός. Ακόμη από το σκληρό πρόσωπο του Γουίλεμ Νταφόε στον «Τελευταίο πειρασμό» έλειπε η γαλήνη που προστάζει η συνταγή της καθαρής χολιγουντιανής υπερπαραγωγής, ενώ ο Τεντ Νίλι του μιούζικαλ «Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο», που σκηνοθέτησε το 1973 ο Νόρμαν Τζούισον, θύμιζε «παιδί των λουλουδιών» κάτι που ήταν και στην πραγματικότητα ο Νίλι.

Γιατί έχουν τόση απήχηση;

Οι εν λόγω ταινίες είναι πάντα εμπορικές, γιατί απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες, καθώς και πνευματικά και κοινωνικά στρώματα. Επίσης παρακολουθούνται άνετα από τους πάντες, γιατί πολύ απλά, ακόμη και να χάσουν κάποιο κομμάτι, δεν επηρεάζεται καθόλου το αποτέλεσμα ή η κινηματογραφική απεικόνιση του θείου δράματος, αφενός γιατί όλοι οι παραγωγοί, σεναριογράφοι και σκηνοθέτες λένε τα ίδια από παρόμοια οπτική γωνία και αφετέρου όλοι ξέρουν τι θα γίνει στο τέλος. Ακόμη πόλος έλξης -ειδικά στις παραγωγες του ΄60-70- είναι ότι σε τέτοιες ταινίες παίζουν συνήθως πολλά αστέρια του Χόλιγουντ.

«Στοιχειωμένος» ρόλος

Σαν κατάρα ακολουθεί πολλούς ηθοποιούς ο ρόλος του Ιησού. Καριέρες που καταστράφηκαν, περίεργα ατυχήματα στα γυρίσματα, παραλίγο να αποδειχτούν μοιραία.
«Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ»  

Δεν υπάρχει πιο πετυχημένη ενσάρκωση του Χριστού στην οθόνη από αυτήν του Ρόμπερτ Πάουελ στον πολυαγαπημένο «Ιησού από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι.
Παρόλα αυτά ο ηθοποιός αντί να κάνει καριέρα, χάθηκε από προσώπου γης. Μάλιστα η  περίεργη εξαφάνιση δημιούργησε μια τεράστια παραφιλολογία ότι τρελάθηκε ή αυτοκτόνησε.
Η αλήθεια είναι ότι ο Βρετανός ηθοποιός μετά τον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» συνέχισε να δουλεύει σε αγγλικές τηλεοπτικές σειρές και κάποιες ευρωπαϊκές ταινίες αλλά οι πόρτες του Χόλιγουντ έκλεισαν δια παντός για εκείνον, Οι παραγωγοί θεώρησαν ότι το κοινό τον έχει ταυτίσει τόσο απόλυτα με το ρόλο του Ιησού, που δε θα μπορούσε ποτέ να τον δει σε κάτι άλλο.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Ιταλός σκηνοθέτης ήθελε αρχικά τον Ντάστιν Χόφμαν ή τον Αλ Πατσίνο για το ρόλο του Ιησού και τον Πάουελ για το ρόλο του Ιούδα. Ο Ρόμπερτ Πάουελ ήταν 33 ετών, όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ», και προκάλεσε αρκετούς, δηλώνοντας άθεος.
«Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου»

Ο μεγάλος Σουηδός ηθοποιός Μαξ Φον Σίντοβ ήταν από τους λίγους που συνέχισε την καριέρα του και μετά την απόφασή του να υποδυθεί τον Ιησού σε μία από τις πιο γνωστές ταινίες για τη ζωή του που γυρίστηκε το 1965,  αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπήρχε και σ΄αυτή την παραγωγή η γνωστή κατάρα . Ο διευθυντής φωτογραφίας, Γουίλιαμ Σ. Μέλορ, έπαθε καρδιακή προσβολή, κατέρρευσε και πέθανε στο πλατό, προτού προλάβει κανείς να τον βοηθήσει. Ακόμη, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στην Αριζόνα, χιονοθύελλα χτύπησε την περιοχή για πρώτη φορά έπειτα από 50 ολόκληρα χρόνια, θάβοντας ολόκληρα τα υποτιθέμενα σκηνικά της Ιερουσαλήμ.  Ηθοποιοί και συνεργεία έκαναν τα πάντα για να καθαρίσουν με τη βοήθεια μηχανημάτων το χώρο και να ξεθάψουν τα σκηνικά. Και μόλις το έκαναν, ξαναχτύπησε μια νέα χιονοθύελλα, ακόμη πιο ισχυρή από την πρώτη, αναγκάζοντας την παραγωγή να τα μαζέψει άρον-άρον και να συνεχίσει τελικά το γύρισμα σε κλειστό στούντιο στο Χόλιγουντ.
«Ο τελευταίος πειρασμός»

Παρόλο που πρόκειται για μία από τις πιο και αμφιλεγόμενες ταινίες όλων των εποχών, σχετικά μια χαρά τη γλύτωσε το φιλμ που γύρισε ο Σκορτσέζε το1988 από κακοτυχίες. Η μόνη «κατάρα» ήταν η προσωρινή τύφλωση για 3 ημέρες του Ιησού-Γουίλεμ Νταφόε. Κι όχι γιατί υπήρξε «θεία δίκη», αλλά επειδή ο ηθοποιός το παράκανε με τις σταγόνες που έβαζε στα μάτια για να διαστέλλονται οι κόρες ώστε το αποτέλεσμα να είναι πιο εντυπωσιακό.

«Τα Πάθη του Χριστού»
Όταν ο καθολικός Μελ Γκίμπσον αποφάσισε το 2004 ότι ο επίσης καθολικός Τζέιμς Καβίζελ είναι ο ιδανικός για να περάσει τα Πάθη του Χριστού (για την ιστορία ο ηθοποιός είχε ίδια αρχικά με τον Ιησού (J.C.) ενώ, όταν ξεκινούσαν τα πρώτα γυρίσματα, ήταν 33 ετών), κανείς από τους δύο δεν πίστευε ότι κυριολεκτούσαν…

Κατά τη διάρκεια της σκηνής πάνω στο Σταυρό, μια αστραπή από το πουθενά, χτύπησε τον ηθοποιό ο οποίος σώθηκε από θαύμα. Και δεν φτάνει αυτό αφού αστραπή τον χτύπησε και στα γυρίσματα της σκηνής για την επί του Όρους Ομιλία. Κι αυτά ήταν μόνο η αρχή αφού στη συνέχεια η υγεία του άρχισε να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Πρώτα έπαθε σοβαρή εξάρθρωση ώμου όταν του έπεσε ο Σταυρός που κουβαλούσε, στη συνέχεια έφαγε διπλό χτύπημα από μαστίγιο, μετά κόπηκε άσχημα στον καρπό κι απέκτησε και μια βαθιά ουλή στην πλάτη, ενώ στο φινάλε έπαθε και υποθερμία.

Αφού επέζησε τον καταστροφών περίμενε φυσικά την εκτίναξη της καριέρας. Όμως έχασε το ρόλο του Σούπερμαν στο «Superman Returns», ενώ οι επόμενες ταινίες του με εξαίρεση ένα δεύτερο ρόλο στο «Deja vu» πήγαν κατευθείαν για κυκλοφορία σε DVD.